Neolityczne kopalnie krzemienia pasiastego to niewątpliwie „perła” Ziemi Ostrowieckiej i jednocześnie bardzo dobrze zachowany ślad naszej historii.
16 września 1994 roku zarządzeniem prezydenta RP, uznano je za pomnik historii Polski. Ale ambicje były takie, by pradziejowe kopalnie zostały wpisane na listę UNESCO. Dyskusje na ten temat prowadzono już w 1998 roku na forum Polskiego Komitetu Naukowego. W 2014 roku ponownie powrócono do koncepcji. Na początku stycznia 2016 roku Krzemionki zostały wpisane na Listę Informacyjną UNESCO, jako polski kandydat. Już wtedy ruszyły prace nad wnioskiem umieszczenia kopalni na tej prestiżowej liście. W styczniu bieżącego roku wniosek został złożony w Centrum Światowego Dziedzictwa w Paryżu. Poza polem górniczym w Krzemionkach Opatowskich, w dokumencie pod nazwą „Krzemionkowski region prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego” mowa jest o polach górniczych Borownia i Korycizna oraz neolitycznej osadzie na wzgórzu Gawroniec.
I właśnie oceną tego wniosku zajęli się eksperci ICOMOS, którzy od wtorku do czwartku gościli w powiecie ostrowieckim.
- Bardzo cieszę się, że mogę brać udział w misji oceniającej prehistoryczny region górniczy. Przez trzy dni przedyskutujemy wszystkie kwestie wyjątkowości tego miejsca – mówiła podczas wtorkowej konferencji Helene Collet, zajmująca się kopalnictwem krzemienia w Belgii.
- Wszyscy życzylibyśmy sobie, aby ten pradziejowy zabytek, starszy niż egipskie piramidy znalazł się na liście UNESCO – przyznał starosta ostrowiecki Zbigniew Duda. - Od lat prowadzimy różne działania zbliżające nas do tego wpisu i przygotowujemy się do obsługi zwiększonej listy turystów, na których obiekty z listy UNESCO działają jak magnez. W ostatnich sześciu latach zainwestowaliśmy ponad 20 mln złotych w unowocześnienie muzeum w Częstocicach oraz w budowę nowej siedziby w Krzemionkach. Obecnie realizowany jest kolejny projekt, który ma poprawić komfort i bezpieczeństwo zwiedzających. Powiat co roku przeznacza 1,5 mln zł na rezerwat i muzeum w formie dotacji celowej.
Obecni na spotkaniu parlamentarzyści, samorządowcy oraz przedstawiciele
Ministerstwa Kultury, Instytutu Dziedzictwa Narodowego, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytów, Lasów Państwowych, Polskiego Komitetu Narodowego, Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków, Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach wielokrotnie podkreślali, że to wyjątkowy etap w polskiej kulturze. Wpisanie Krzemionek na listę UNESCO będzie historyczną chwilą nie tylko dla powiatu ostrowieckiego, ale całego regionu i kraju.
O tym, czy tak się stanie dowiemy się w lutym przyszłego roku.
