Program "Czyste powietrze" obejmuje dwie formy ochrony środowiska i naszego zdrowia.
- Po pierwsze wymieniamy kopciucha. To jest postrzegane przez Polaków jako główne zadanie programu. To dbanie o to, aby zlikwidować zjawisko smogu, aby ograniczyć zanieczyszczanie powietrza. Pojawił się też drugi aspekt czyli poprawa efektywności energetycznej budynku. To nic innego jak docieplanie naszych budynków. Wymiana stolarki drzwiowej i okiennej, docieplanie ścian, dachu, stropodachu, przyziemia, montaż instalacji fotowoltaicznej. W ten sposób zmniejszamy zapotrzebowanie na energię niezbędną do ogrzania naszego budynku, tym samym mniej wydaje naszych środków na zakup opału. Więcej zostaje w naszym budżecie domowym - mówi Paweł Mirowski, z-ca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Gminy otrzymają 70 tys. zł na utworzenie punktu oraz do 1700 zł za zrealizowany wniosek. Ich zadaniem jest pomóc w wypełnieniu wniosków oraz zadbać o świadomość mieszkańców.
- Część z tych osób myśli w ten sposób: przecież zawsze ogrzewaliśmy węglem, paliliśmy czymś tam innym drewnem itd. i jakoś tam żyliśmy. Natomiast trochę sytuacja się zmieniła. Ja pamiętam te dawne czasy. Przedtem był naturalny ciąg, a teraz ta ilość szkodliwych substancji, która dostaje się do powietrza, jest bardzo duża. Często jest to niska temperatura na piecu, a wiadomo, że jak jest niska temperatura to wszystko się nie spala i trafia do atmosfery. Tym się różnimy - wyjaśnia Marian Buras, burmistrz Morawicy.
Specjaliści przypominają, że smog kumuluje się z roku na rok oraz dostaje do gleby. Produkty z tej gleby spożywamy my podobnie jak drób czy bydło, którego mięso oraz produkty również jemy.
W ramach programu można otrzymać nawet 136 200 zł na termomodernizację i wymianę źródła ciepła.
Do tej pory zaszczytnym pierwszym miejscem w województwie, w kwestii wymiany kopciuchów, może poszczycić się gmina Górno. W rankingu ogólnopolskim plasuje się ona na 2 miejscu ilości rozliczonych wniosków w stosunku do liczby mieszkańców.
- Przede wszystkim powinniśmy pomagać od samego początku i zachęcać do wypełniania wniosków, doradzić. Robimy tak systematycznie. Organizowane są też spotkania otwarte dla mieszkańców gminy oraz pomoc w rozliczeniu wniosku na samym końcu. - informuje Arkadiusz Kubiec, wicewójt Górna.
Oprócz województwa świętokrzyskiego pilotaże rozpoczynają jeszcze dwa województwa małopolskie oraz warmińsko-mazurskie. Realizowane są one tam w innych konfiguracjach. W województwie warmińsko-mazurskim operatorami mogą być przedsiębiorcy, fundacje, stowarzyszenia, Kościoły czyli inne podmioty niż jednostki samorządu terytorialnego. W Małopolsce operatorami zostają zarówno przedsiębiorcy, jak jednostki samorządu terytorialnego.