„Ranking Gmin” to inicjatywa, która po raz pierwszy przeprowadzona została w 2010 roku przez Ośrodek FRDL w Krakowie. Ranking powtarzany był z dużym powodzeniem na przestrzeni ostatnich 12 lat z ogromnym zainteresowaniem samorządów i mediów przez kolejne lata, w kolejnych województwach. Od trzech lat realizujemy tę cenną i ważną inicjatywę również w Regionie Świętokrzyskim.
Ranking Gmin Regionu Świętokrzyskiego to wyjątkowa inicjatywa, którą Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej realizuje we współpracy z Urzędem Statystycznym w Kielcach. Celem przedsięwzięcia jest wyłonienie i promowanie gmin wyróżniających się pod względem rozwoju społeczno-gospodarczego a także w sferze środowiskowej i przestrzennej. W ramach Rankingu ocenie poddawane są wszystkie gminy Województwa Świętokrzyskiego z wyłączeniem miast na prawach powiatu. Za zebranie i zestawienie wyników odpowiada Urząd Statystyczny. Udział w rankingu jest bezpłatny dla Gmin.
16 wskaźników decyduje o miejscu, na jakim plasuje się gmina. Są one zróżnicowane i mają w swoim zamierzeniu pokazywać jakość życia w poszczególnych częściach regionu. Czołówkę rankingu stanowią gminy, które sprawnie realizują swoje zadania własne i wykorzystują dane im potencjały rozwojowe. Ranking odpowiada między innymi na pytania: jak sobie radzą gminy, co wpływa na ich kondycję, jakie są kluczowe czynniki rozwoju, czy i gdzie mieszkańcom Województwa Świętokrzyskiego żyje się coraz lepiej?
Atutami tego rankingu są:
*Stabilność metodologiczna rankingu: Opracowany dokument zawierający szczegółową instrukcję tworzenia rankingu, z uwzględnieniem sposobu wyliczania wskaźnika syntetycznego decydującego o pozycji gminy w rankingu
*Porównywalność w czasie: Opracowana metodologia jest gwarantem trwałości. Fakt, że wskaźnik w danym roku jest liczony tak samo jak był liczony w roku ubiegłym i jak będzie liczony w kolejnych latach daje możliwość porównania jak dana gmina wypada w rankingu w kolejnych latach. Cykliczność pozwala na uchwycenie dynamiki zmian w czasie, dzięki czemu w kolejnych latach uzyskamy dynamiczny obraz gmin i ich zmianę w czasie a w dłuższej perspektywie także trendy w rozwoju gmin naszego regionu
*Promowanie najlepszych praktyk w regionie i porównywanie się do najlepszych (benchmarking)
*Obiektywizm i niezależność. Ranking oparty jest tylko i wyłącznie na liczbach i analizie matematycznej. Dane pochodzą z rzetelnych, stabilnych i dostępnych źródeł (statystyki GUS, Ministerstwo Finansów, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi). To wszystko buduje wiarygodność rankingu!
Ranking oparty jest na wielowymiarowej analizie porównawczej. Jest to analiza matematyczne, która w nauce ma swoją ugruntowaną pozycję i polega na tym że możemy wziąć dowolną liczbę cech, wskaźników, które uznamy za istotne dla analizy, poddać je weryfikacji oraz normalizacji i na ich podstawie stworzyć jeden syntetyczny wskaźnik, który jest wypadkową wszystkich tych cech, które określają naszą zbiorowość.
W związku z tym, 101 gmin województwa świętokrzyskiego scharakteryzowane zostały według 16 cech, które mierzą ich potencjał, aktywność i wyniki jakie osiągają. A te 16 cech, tworzy 1 wskaźnik na podstawie, którego powstał ranking.
Wskaźniki określające potencjał gospodarczy gminy:
1. Średnioroczne dochody własne budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2020–2022
2. Liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w REGON na 1000 ludności w wieku produkcyjnym w 2022 r.
3. Średnioroczne wydatki majątkowe inwestycyjne budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2020–2022
4. Wydatki bieżące budżetów gmin na administrację publiczną na 1 mieszkańca w 2022 r.
5. Średnioroczny wskaźnik zadłużenia budżetów gmin w latach 2020–2022
6. Średnioroczne środki z Unii Europejskiej i innych źródeł niepodlegające zwrotowi na finansowanie programów i projektów unijnych stanowiące dochód budżetów gmin na 1 mieszkańca w latach 2020–2022
7. Udział powierzchni objętej obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego w powierzchni ogółem gminy w 2022 r.
Wskaźniki określające potencjał społeczny gminy
1. Przyrost naturalny na 1000 ludności w 2022 r.
2. Saldo migracji na 1000 ludności w 2022 r.
3. Wydatki bieżące na oświatę, wychowanie i opiekę nad dzieckiem w wieku do lat 3 na 1 mieszkańca w wieku przedprodukcyjnym w 2022 r.
4. Wyniki egzaminu ósmoklasisty w roku szkolnym 2022/2023 –średni wynik w %
Pozostałe wskaźniki wchodzące w skład syntetycznego wskaźnika rankingowego
1. Wydatki budżetów gmin na ochronę powietrza atmosferycznego i klimatu na 1 mieszkańca w 2022 r.
2. Wydatki budżetów gmin na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego (z wyłączeniem wydatków majątkowych inwestycyjnych) na 1 mieszkańca w 2022 r.
3. Udział środków przekazanych organizacjom pozarządowym i innym podmiotom prowadzącym działalność pożytku publicznego w wydatkach bieżących budżetów gmin w 2022 r.
4. Udział nakładów na szkolenia pracowników rad i urzędów gmin w wydatkach bieżących budżetów gmin na administrację publiczną w 2022 r.
5. Odsetek korzystających z sieci kanalizacyjnej w 2022 r.
-Wierzę, że rozwój społeczno-gospodarczy każdego regionu wymaga oparcia na prężnie działających samorządach. Zatem ważne jest, aby wspierać i rozwijać wszelkie inicjatywy służące rozwojowi, przede wszystkim nasz Ranking, ale także, aby promować tych, którzy swoją postawą budują lepszą przyszłość. Regionalność rankingu umożliwia wyróżnienie liderów w województwie, zatem w ten sposób honorujemy samorządy, które swoim zaangażowaniem, wytrwałością, ciężką pracą dokładają cegiełkę na rzecz rozwoju gmin i regionu, inwestują we własny rozwój, tworzą miejsca pracy, klimat do rozwoju przedsiębiorczości, jednocześnie pamiętają i stawiają jako priorytet potrzeby swoich mieszkańców. Sukces rozwoju naszego regionu w dużym stopniu warunkowany jest umiejętnościami i chęciami ze strony samorządu terytorialnego. Chcemy stale inspirować i zachęcać samorządy do korzystania z nowych technologii, narzędzi i instrumentów, który daje im obecny, szybko zmieniający się rynek. Wyrażam nadzieję, że przeprowadzane analizy statystyczne staną się podstawą ważnej dyskusji zarówno nad zarządzaniem lokalnym, jak i strategicznymi kierunkami rozwoju regionu, zwłaszcza zwiększeniem liczby inwestycji o charakterze innowacyjnym. W skali całej Polski to wielkie dzieło, które prezentujemy wspólnie z Ośrodkami GUS. - podkreśla Agnieszka Migoń, dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej.
Program wydarzenia:
10.15 - 11.00 Rejestracja uczestników, coffee & snack buffet
11.00 - 11.10 Otwarcie Gali Rankingu Gmin Regionu Świętokrzyskiego: Zbigniew Koniusz – Wojewoda Świętokrzyski, Andrzej Bętkowski – Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Małgorzata Zielińska – Członkini Zarządu FRDL, Warszawa. Powitanie Partnerów Rankingu oraz Gości.
11.10 - 11.20 Agnieszka Migoń - Dyrektor Ośrodka FRDL w Kielcach – „Od Rankingu 2022 do Rankingu 2023 – aktywność świętokrzyskich gmin na arenie ogólnopolskiej”.
11.20 – 11.30 Aneta Królik – Kierownik Ośrodka Badań Regionalnych, Urząd Statystyczny w Kielcach: „Obserwuj świętokrzyskie gminy - storytelling danych”.
11.30 – 11.40 Tomasz Kotwica - Świętokrzyska Grupa Przemysłowa INDUSTRIA: „Zarządzanie stanem gleb w Regionie - rola wapnowania w kształtowaniu żyzności gleby i przeciwdziałaniu jej zakwaszenia”.
11.40 – 12.10 dr Robert Petka - Zastępca Wójta Gminy Olszanica: „Niemożliwe nie istnieje. Narzędzia rozwoju gminy - siła partnerstwa, pasji i wzajemnych inspiracji”.
12.10 – 13.00 Prezentacja wyników, wręczenie Statuetek Rankingu Gmin Regionu Świętokrzyskiego, przemówienia Laureatów
13.00 - 15.00 Bankiet, foyer Kieleckiego Centrum Kultury, Pamiątkowe zdjęcia, wywiady
