Radio Rekord Świętokrzyskie mobilne Radio Rekord Świętokrzyskie
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjMyIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg==
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjMyIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg==

Wystąpienie prezydenta Kielc, Bogdana Wenty, podczas sesji absolutoryjnej

Wystąpienie prezydenta Kielc, Bogdana Wenty, podczas sesji absolutoryjnej

Treść wystąpienia prezydenta Kielc Bogdana Wenty

Szanowni Państwo, Panie Przewodniczący, Wysoka Rado, Drodzy goście, ale przede wszystkim Szanowni Mieszkańcy Kielc.

Dla kieleckiego samorządu to najważniejszy dzień w roku. Czas na zaprezentowanie opinii publicznej raportu o stanie gminy w 2021 roku, ale przede wszystkim okazja do wsłuchania się w głos mieszkańców, poznania ich opinii o tym, jak to miasto postrzegają i gdzie widzą dla niego zagrożenia.

To także szansa dla prezydenta i radnych Rady Miasta, żeby mogli porozmawiać o priorytetach, nie tylko związanych z podsumowaniem roku budżetowego, ale i o tym, co przed nami w kolejnych latach. Mam też świadomość, że to moment corocznej oceny pracy mojej i całego Urzędu Miasta.

Szanowni Państwo, Drodzy kielczanie,

Za nami 2021 rok, kolejny w którym zmuszeni byliśmy do funkcjonowania w warunkach pandemii COVID-19 i w którym miasto i jego instytucje, przedsiębiorcy, organizacje społeczne i obywatele wciąż nie mogli w pełni rozwinąć swoich możliwości. Najważniejszym priorytetem pozostawało więc zapewnienie bezpieczeństwa i ochrona najsłabszych mieszkańców.

Na szczęście możemy powiedzieć, że dzięki podejmowanym na całym świecie bezprecedensowym wysiłkom, zaangażowaniu świata nauki i medycyny, programom zabezpieczającym i profilaktycznym, które wdrażaliśmy również na ternie gminy Kielce, choroba staje się coraz mniejszym zagrożeniem.

Świadczą o tym nie tylko zmniejszające się liczby śmiertelnych przypadków, ale także potrzeby długotrwałych hospitalizacji. Pozwoliło nam to choćby na zamknięcie w połowie ubiegłego roku szpitala tymczasowego, który zbudowaliśmy w obiektach Targów Kielce. W konsekwencji mogliśmy uwolnić możliwości tej szczególnie istotnej dla życia gospodarczego Kielc instytucji.

Pandemia, mimo jej kosztownych i wciąż odczuwalnych skutków, nie zablokowała wielu działań, które podejmowaliśmy na rzecz rozwoju miasta i poprawy warunku funkcjonowania jego mieszkańców. Przedstawiany Raport o stanie gminy Kielce za rok 2021 prezentuje je w sposób szczegółowy i systematyczny. Zachęcając do jego lektury wskażę najważniejsze elementy podejmowanych w tym celu przedsięwzięć.

Chcemy myśląc o rozwoju Kielc postępować w sposób długofalowy i konsekwentny, tak żebyśmy najlepiej mogli wykorzystać możliwości, które występują u nas na miejscu, ale także ze wsparciem ich zewnętrzną pomocą finansową. Dlatego tak wielką wagę przykładamy z jednej strony do przygotowania nowej strategii rozwoju Kielc wykraczającej poza rok 2030, a z drugiej z wiązania jej elementów z dofinansowaniem możliwym do pozyskania w nowej Wieloletniej Perspektywie Finansowej Unii Europejskiej, a także w ramach rządowego Programu Inwestycji Strategicznych. Rok 2021 był w tym względzie kluczowy, a decyzje przygotowane do wdrożenia skutkować będą pozytywnie przez kolejne dziesięciolecie.

Szanowni Państwo,

Miasto Kielce mogło się rozwijać w ostatnich 18 latach w bardzo dużym stopniu dzięki bezprecedensowemu wsparciu uzyskanemu ze środków Unii Europejskiej. Kielce są nie tylko stolicą europejskiego regionu, ale miastem z ducha europejskim, w którym ceniona jest wspólnotowa współpraca i szanowane europejskie wartości. Wspólnota Europejska, dzięki funduszom strukturalnym wspierała i wciąż intensywnie wspiera takie właśnie miejsca. Warto przypomnieć, że w Kielcach udało się dotąd zrealizować około 365 projektów, na które pozyskano z budżetu Unii Europejskiej łącznie 1 miliard 660 milionów złotych bezzwrotnego wsparcia. Pozwoliło to na realizację inwestycji o łącznej wartości 2 miliardów 540 milionów złotych.

Przypominam o tym nie tylko po to, żeby podkreślić skalę zasług procesu integracji europejskiej dla Kielc, ale także wskazać, że także w najbliższych latach wsparcie wspólnotowe może być najważniejszym źródłem finansowania naszego rozwoju. Rozwoju opartego na strategii Zielonego Ładu, dbałości o równowagę ekologiczną, ale także, co równie ważne dla obszarów takich jak Kielce czy województwo świętokrzyskie o równowagę i spójność społeczno - ekonomiczną.

Najważniejszym elementem przygotowań do nowej Wieloletniej Perspektywy Finansowej, która będzie realizowana do 2030 roku, stał się Kontrakt Programowy dla Województwa Świętokrzyskiego. Podpisano go na początku 2022 roku, negocjowany i przygotowywany z naszym bardzo aktywnym udziałem w trakcie roku 2021. Zawiera on nie tylko zasady wydatkowania środków europejskich przez najbliższe lata, ale wyszczególnia także priorytetowe dla całego regionu inwestycje, którym zagwarantowano unijne dofinansowanie.

Warto podkreślić, że w ramach tych priorytetowych inwestycji uwzględniono cały szereg propozycji przedstawionych przez Miasto Kielce. Zagwarantowano dzięki temu pieniądze m.in na realizację strategii terytorialnej Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego, rozwój Kieleckiego Parku Technologicznego, Gminny Program Rewitalizacji uwzględniający m.in przebudowę Placu Wolności, kompleksową modernizację Zespołu Szkół Ekonomicznych przy ul. Langiewicza, ale przede wszystkim zapewniono środki na wzmocnienie zielonej transformacji miasta z jego zielonym kręgosłupem, czyli Doliną Silnicy, ale także innymi obszarami cennymi przyrodniczo, w tym z ogrodem botanicznym, Parkiem Staszica czy terenem Geonatury. Na cele wskazane bezpośrednio przez miasto Kielce ma być przeznaczone łącznie prawie 73 miliony euro, czyli prawie 335 milionów złotych.

Jeśli dołożymy do tego prawie 80 milionów euro na inwestycje, które realizowane będą w Kielcach przez inne podmioty - szpitale, Uniwersytet Jana Kochanowskiego i Politechnikę Świętokrzyską czy Główny Urząd Miar, to wyjdzie (bez uwzględniania środków na inwestycje drogowe), że w Kielcach w najbliższych latach zainwestowanych zostanie prawie 153 miliony euro, czyli ponad 701 milionów złotych.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjI5IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjI5IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K

Te pieniądze udało się nam zagwarantować w roku 2021, dzięki dobrej współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego. Podkreślam ten fakt i dziękuję osobiście marszałkowi województwa świętokrzyskiego Andrzejowi Bętkowskiemu i wicemarszałek województwa Renacie Janik, którzy podpisywali kontrakt programowy. Mimo tego, że wywodzimy się z różnych środowisk politycznych i w wielu obszarach mamy odmienne poglądy, to potrafimy współpracować dla dobra mieszkańców i samych Kielc i całego województwa świętokrzyskiego. Szanując przy tym wartości europejskie i umiejąc pokonywać bariery, które mogłyby zagrozić ich funkcjonowaniu na naszym terenie.

Drodzy kielczanie,

Ta kwota ponad 700 milionów złotych, które zagwarantowaliśmy dla Kielc do 2030 roku to prawie połowa tych środków, które do miasta trafiły w ciągu pierwszych 18 lat przebywania we Wspólnocie Europejskiej. Warto o tym pamiętać, tym bardziej, że ambicje miasta są większe, a w ramach nowej wieloletniej perspektywy finansowej mamy szansę na pozyskanie w konkursach jeszcze innych środków. Na które zresztą bardzo liczymy, przygotowując w ostatnich latach w Urzędzie sto szczegółowo opracowanych inwestycji, które mają szansę na pozyskanie zewnętrznego wsparcia.

Pamiętamy także o znaczącym wsparciu, które udało się nam pozyskać z rządowego Programu Inwestycji Strategicznych. W ostatnich dwóch latach zapadły decyzje o przekazaniu do Kielc ponad 120 milionów złotych.

Inwestycje, które planujemy i dla których staramy się zagwarantować dofinansowanie wpisują się w długofalowy plan rozwoju miasta. W maju ubiegłego roku, dzięki decyzji Rady Miasta, zaczęliśmy opracowywać Strategię Rozwoju Miasta Kielce 2030+ w kierunku Smart City. Przeszła już ona rozbudowane konsultacje społeczne. Zgłoszono w ich trakcie prawie 500 uwag i pomysłów, a głos obywateli, w który się wsłuchujemy uważnie, pozwoli na lepsze dopasowanie tego dokumentu do realnych potrzeb, Kielce na skutek realizacji Strategii mają stać się Smart City, czyli inteligentnym miastem, umiejętnie wykorzystującym zdobycze technologii do zapewnienia wysokiego standardu usług publicznych dla swoich mieszkańców. Mają być także miastem bardzo przyjaznym i zapewniającym jak najlepsze warunki do życia.

Dlatego tak ważne miejsce w naszych planach zajmują inwestycje poprawiające jakość powietrza i standard terenów zielonych. Nie chcemy, by dłużej śródmieście kojarzyło się mieszkańcom tylko z betonem i kostką brukową, wyspami gorącej temperatury latem i nienadającego się do oddychania i szkodliwego dla zdrowia powietrza późną jesienią i zimą. Zielonym symbolem centrum Kielc nie powinny być sztuczne palmy, tylko prawdziwe drzewa. Chcemy, by Kielce, korzystając ze swego unikalnego położenia geograficznego i przyrodniczego, stały się ponownie wzorem dla innych miast w całej Polsce i Europie.

Symbolicznym wskazaniem kierunku tych działań niech będzie przyjęta w ubiegłym roku jednogłośnie decyzja Rady Miasta o zmianie statusu Doliny Silnicy i utworzeniu na jej obszarze, nazywanym przez nas „zielonym kręgosłupem miasta” nowego parku miejskiego. Do tej kierunkowej decyzji dołożyliśmy we współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego zapewnienie finansowania kompleksowej modernizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego.

Zielona rewitalizacja Kielc nie jest tylko czymś o czym myślimy. Prowadzimy już daleko idące prace, które w niedługim czasie będą odczuwalne przez kielczan. Z rządowego Programu Inwestycji Strategicznych pozyskaliśmy 20 milionów złotych na zazielenienie śródmieścia Kielc. Dzięki temu dofinansowaniu, które wynosi aż 90 procent wartości planowanych inwestycji dokonujemy ekologicznej rewitalizacji Skweru im. Ireny Sendlerowej, Rynku wraz z ulicą Bodzentyńską, a także zagospodarowujemy pas zieleni przed budynkiem dawnej synagogi. Długofalowo wpłynie to bardzo pozytywnie na poprawę jakości powietrza, a także na obniżenie temperatury w okresie letnim w ścisłym centrum Kielc.

Dbamy o to, żeby tereny zielone powstawały nie tylko w centrum Kielc, chcemy ich wzmacniania także na osiedlach mieszkaniowych. W ubiegłym roku stworzyliśmy pierwszy w mieście park kieszonkowy na Osiedlu Szydłówek. Planujemy podobne działania także na innych osiedlach.

Wzmacniamy te działania miejskimi programami dotacji dla mieszkańców na wymianę źródeł ciepła, tzw. „kopciuchów” oraz gromadzenie deszczówki.

Do pracy na rzecz poprawy zieleni miejskiej włączamy także kieleckich przedsiębiorców. Dzięki programowi „Zielony mecenat” udało się dokonać nowej aranżacji ronda Jerzego Giedroycia, posadzić łąkę kwietną z zielonym przystankiem przy Alei Solidarności czy stworzyć Zielony Kącik przed dworcem PKP. „Zielone projekty” cieszą się także sympatią mieszkańców w budżecie obywatelskim, co pozwoli nam na przeprowadzenie dużej akcji nasadzeń drzew i budowę nowych miejsc zieleni w Kielcach. Podchodzimy do tego bardzo kompleksowo i systematycznie, co widać także przy działaniach mających na celu odbrukowywanie miasta i poszerzanie przestrzeni z zielenią, tak jak się to dzieje przy ulicach Małej, Paderewskiego czy Żytniej.

Generalnie, jeśli chodzi o inwestycje drogowe, to mimo oczekiwania na uruchomienie nowej perspektywy środków europejskich, udaje się nam realizować w mieście wiele działań. Najważniejszym z nich było dokończenie modernizacji ulicy Wincentego Witosa i połączenie dróg krajowych nr 73 i 74 przebiegających przez miasto. W znaczący sposób zmieniło to i poprawiło ruch na północy miasta, a także przybliżyło do docelowego powstania wschodniej obwodnicy Kielc, nad którą także pracujemy.

Przebudowujemy ulicę Domaszowską z rozbudową skrzyżowania Alei Tysiąclecia Państwa Polskiego z Aleją Solidarności i poprawiamy tym samym dojazd do kampusu Uniwersytetu Jana Kochanowskiego. Nowa infrastruktura drogowa na Osiedlu Dąbrowa II pozwoli z kolei na dobry dostęp do nowych obszarów inwestycyjnych i mieszkaniowych.

Zmodernizowaliśmy ulicę Wojska Polskiego na odcinku od ul. Miodowicza do ul. Tarnowskiej. Kontynuujemy poprawę infrastruktury drogowej w ramach programu Peryferia. Świadczą o tym rozpoczęte po długoletnim oczekiwaniu prace przy ulicy Prostej, Skalistej czy Monte Cassino.

Zmieniamy również system komunikacyjny miasta wdrażając inteligenty system transportowy i poprawiając jakość oświetlenia ulicznego. Wzmacniamy przy tym gospodarkę niskoemisyjną. W ramach tego przedsięwzięcia modernizowanych jest prawie 1200 opraw oświetlenia drogowego, wymieniane jest także okablowanie, a m.in. ulicach Szajnowicza-Iwanowa, Paska czy Prendowskiej także wymiana słupów oświetleniowych.

Po licznych konsultacjach społecznych dokończyliśmy proces dostosowywania do potrzeb mieszkańców przystanków autobusowych i sposobu kursowania komunikacji miejskiej. Zagęściliśmy sieć przystanków wprowadzając w ostatnich dwóch latach 25 nowych lokalizacji. Konsekwentnie wzmacniamy także rolę Dworca Autobusowego jako centrum komunikacyjnego. Liczymy także, że po zakończonej gruntownej przebudowie znacząco wzmocni się rola dworca kolejowego.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjI5IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjI5IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K

Staramy się, by inwestycje w infrastrukturę drogową poprawiały dostęp do terenów inwestycyjnych. Tak powinno się stać z rozpoczętą przebudową skrzyżowania ulic Batalionów Chłopskich, Wystawowej i Malikowa, która pozwoli na uruchomienie obszaru inwestycyjnego w Niewachlowie.

Dzięki zaangażowaniu środków europejskich udało się nam po wielu latach starań rozpocząć budowę nowej siedziby dla Teatru Lalek i Aktora Kubuś tak, żeby jeszcze w tym roku najmłodsi widzowie mogli oglądać przedstawienia w kompleksie Wzgórza Zamkowego. W całości za własne pieniądze realizujemy projekt, który nie uzyskał mimo szumnych zapowiedzi rządowego wsparcia - czyli budowę internatu przy ulicy Jagiellońskiej przede wszystkim na potrzeby uczniów Szkoły Mistrzostwa Sportowego Związku Piłki Ręcznej w Polsce. Ten obiekt jest już gotowy do użycia, a od 1 września zamieszkają w nim pierwsi uczniowie.

Po latach oczekiwań udało się uzyskać wsparcie na inną, ważną oświatową inwestycję, czyli budowę Hali Sportowej przy I Liceum Ogólnokształcącym. Najstarsze kielecka szkoła zyska w końcu nowoczesną bazę sportową. W ubiegłym roku, dzięki głosom mieszkańców w ramach budżetu obywatelskiego powstał nowoczesny kompleks boisk przy Szkole Podstawowej nr 9, w tym roku - kilka tygodni temu - także dzięki wyborowi obywateli - powstał kompleks nowoczesnych boisk na osiedlu Bocianek.

Szanowni Państwo,

Inwestycje i inne przedsięwzięcia, które przeprowadzamy, wykonywane są przy szczególnej trosce o budżet miasta. Sytuacja finansowa wszystkich samorządów w Polsce nie należy delikatnie mówiąc do najłatwiejszych. Na skutek decyzji podatkowych w wymiarze ogólnopolskim zmniejszają się dochody samorządu. Dzięki rozważnym działaniom udało się nam jednak wypracować nadwyżkę budżetową w kwocie prawie 10 milionów złotych. Nadwyżka operacyjna wyniosła ponad 117 milionów złotych. Osiągnęliśmy ją mimo podjętych decyzji o wcześniejszej spłacie zobowiązań miasta, które miały być wymagane w latach 2022 - 2036. Na ten cel, co będzie jeszcze szczegółowo przedstawione podczas dzisiejszej sesji, przeznaczyliśmy prawie 250 milionów złotych. Zadłużenie miasta wobec roku poprzedniego zmniejszyło się dzięki temu o ponad 4 miliony złotych.

Chciałbym podkreślić, że nie dzieje się to dzięki rezygnacji z planowanych działań inwestycyjnych, chociaż muszę także zauważyć, że nie wszystkie z zaplanowanych w ubiegłym roku inwestycji udało się zrealizować do końca roku budżetowego. Wpływ na to w dużym stopniu miała jeszcze pandemia COVID-19, ale w niektórych przypadkach, jak to się stało choćby przy ulicy Radomskiej, pojawienie się nierzetelnych wykonawców i konieczność rozpoczynania od początku działań przetargowych.

Nie zrezygnowaliśmy, mimo trudnej sytuacji finansowej, z realizacji przedsięwzięć społecznych, których celem jest wzmacnianie kompetencji edukacyjnych mieszkańców, wzrost partycypacji społecznej seniorów czy profilaktyka zdrowotna. Kontynuujemy program szczepień przeciwko meningokokom, ospie wietrznej czy grypie. Realizujemy program wsparcia dla mieszkańców miasta sięgających po metodę in-vitro. I z satysfakcją odnotowujemy fakt, że dzięki odważnej decyzji radnych miasta urodzili się już pierwsi nowi kielczanie. Osoby z najmłodszymi dziećmi mogły korzystać z bonu żłobkowego.

Na edukację młodych kielczan i funkcjonowanie kieleckiej oświaty przeznaczamy prawie 37 procent kosztów bieżących miasta. Te środki są w ostatnich latach znacząco większe od otrzymywanej na ten cel subwencji rządowej. Nie mamy jednak wątpliwości, że mimo iż formalnie te pieniądze traktowane są jako wydatki bieżące, to faktycznie są one naszą inwestycją w przyszłość i priorytetem, z którego nie chcemy zrezygnować. Pozytywnym przykładem zmian jakościowych, które wprowadzamy w kieleckiej oświacie niech będzie program dwujęzycznego nauczania, który zaczęliśmy realizować w dwóch kieleckich liceach, trzech szkołach podstawowych oraz w dwóch przedszkolach.

Potrafimy także inicjować nowe przedsięwzięcia o dużym zasięgu. Niech świadczy o tym zorganizowanie po raz pierwszy w Kielcach festiwalu czytelniczego „Pociąg do literatury. I Herling-Grudziński Festiwal”. Wspólne zaangażowanie miejskich instytucji pokazało, że można stworzyć wydarzenie o najwyższym kulturalnym poziomie, które przy okazji cieszy się bardzo dużą popularnością wśród mieszkańców.

To przy okazji jeden ze sposobów na aktywne promowanie Kielc. Choć jak obserwowaliśmy to szczególnie w ostatnich dniach i tygodniach najgłośniej o mieście jest dzięki osiągnięciom kieleckich sportowców. Wspaniały sukces piłkarzy ręcznych Łomży Vive Kielce, którzy stoczyli z Barceloną heroiczny pojedynek w finale Ligi Mistrzów został dostrzeżony i doceniony w całej Europie.

Cała Polska natomiast, jestem o tym przekonany, z satysfakcją przyjęła powrót piłkarzy Korony Kielce do Ekstraklasy. Niektórzy potraktowali to jako pozytywną niespodziankę, ale ja bym chciał zwrócić uwagę na to, że ten sukces sportowy został poprzedzony ciężką pracą i rozważnymi decyzjami władz przejętego przez miasto klubu.

Jeśli Państwo pamiętacie mówiłem o tym przy okazji sesji absolutoryjnej w ubiegłym roku. Mówił o tym również prezes klubu pan Łukasz Jabłoński. Udało nam się, w dużym stopniu dzięki odważnej decyzji Rady Miasta, uporządkować zaniedbane finanse klubu, udało się odwrócić chaotyczną politykę transferową poprzedniego właściciela i sprawić, że w klubie chcą grać bardzo wartościowi piłkarze i udało się wreszcie, z czego jestem także osobiście dumny, przywrócić wśród kielczan zaufanie do klubu, które wyrażane jest poprzez coraz liczniejszą obecność kibiców na jego stadionie. Pokazaliśmy wspólnym wysiłkiem, że potrafimy dobrze zarządzać, a efekt sportowy osiągnięty w finale baraży jest tylko tego adekwatnym potwierdzeniem.

Szanowny Panie Przewodniczący, Panie i Panowie radni.

Dziękuję za uwagę i proszę o udzielenie absolutorium i okazanie w głosowaniu zaufania.

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".

Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjI3IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0KPHNjcmlwdCBhc3luYyBzcmM9Ii8vci5jb3phZHppZW4ucGwvc2VydmVyL3d3dy9kZWxpdmVyeS9hc3luY2pzLnBocCI+PC9zY3JpcHQ+
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjI3IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0KPHNjcmlwdCBhc3luYyBzcmM9Ii8vci5jb3phZHppZW4ucGwvc2VydmVyL3d3dy9kZWxpdmVyeS9hc3luY2pzLnBocCI+PC9zY3JpcHQ+

#WieszPierwszy

Najnowsze wiadomości

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjM2IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0KPHNjcmlwdCBhc3luYyBzcmM9Ii8vci5jb3phZHppZW4ucGwvc2VydmVyL3d3dy9kZWxpdmVyeS9hc3luY2pzLnBocCI+PC9zY3JpcHQ+
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjM2IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0KPHNjcmlwdCBhc3luYyBzcmM9Ii8vci5jb3phZHppZW4ucGwvc2VydmVyL3d3dy9kZWxpdmVyeS9hc3luY2pzLnBocCI+PC9zY3JpcHQ+

Najczęściej czytane

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjM3IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0KPHNjcmlwdCBhc3luYyBzcmM9Ii8vci5jb3phZHppZW4ucGwvc2VydmVyL3d3dy9kZWxpdmVyeS9hc3luY2pzLnBocCI+PC9zY3JpcHQ+
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjM3IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0KPHNjcmlwdCBhc3luYyBzcmM9Ii8vci5jb3phZHppZW4ucGwvc2VydmVyL3d3dy9kZWxpdmVyeS9hc3luY2pzLnBocCI+PC9zY3JpcHQ+

Polecamy