Baza straty.pl została utworzona w ramach programu „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką w latach 1939-1945”, zainicjowanego w 2006 roku przez Instytut Pamięci Narodowej, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ośrodek „Karta”. Kielecka delegatura IPN również angażuje się w tę szlachetną akcję, mając na celu pomoc w odnalezieniu zaginionych członków rodzin, którzy zginęli podczas brutalnej napaści Niemiec nazistowskich na ziemię świętokrzyską.
– Program ten jest realizowany od 2006 roku. Od 2022 roku koordynatorem prac nad tworzeniem indeksu ofiar, które doświadczyły zła podczas okupacji niemieckiej, jest Instytut Pamięci Narodowej. Prace te, zazwyczaj prowadzone w tle działalności Instytutu, opierają się na żmudnej pracy archiwistów, którzy poprzez analizę dokumentów i materiałów archiwalnych wydobywają dane dotyczące pojedynczych, masowych i zbiorowych zbrodni popełnionych w latach 1939-1945 przez przedstawicieli okupacyjnych władz niemieckich w Polsce. Te dane, jak zaznaczył prezes Karol Nawrocki, są następnie przekazywane do cyfrowego pomnika tych zbrodni, czyli do bazy straty.pl. Dziś, w ramach podsumowania pewnego etapu prac archiwistów Instytutu Pamięci Narodowej oraz organizacji partnerskich, baza ta zawiera około 5,5 miliona wpisów – wyjaśnia naczelnik Delegatury IPN w Kielcach, dr Robert Piwko.
Tzw. rekordy archiwalne, w rzeczywistości unikalne informacje o każdej ustalonej ofierze, zostały zebrane w toku kwerend archiwalnych. Analiza materiałów źródłowych nie ograniczała się jedynie do zbiorów archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
– Obejmuje także zbiory wielu instytucji, które badają i dokumentują okres okupacji niemieckiej, a także naszych partnerów z sieci archiwów państwowych oraz muzeów zajmujących się historią lokalną, jak również placówek działających poza granicami Polski. Podsumowując, dziś Instytut, a tak naprawdę wszyscy my, mamy dostęp do skarbca danych o znacznej części ofiar, które doświadczyły represji niemieckich lub były bezpośrednimi ofiarami okupacji – dodał dr Robert Piwko.
Dla kogo powstała baza?
- dla rodzin
- dla zachowania pamięci o ofiarach
- dla historyków, badaczy i pasjonatów genealogii
- dla instytucji pamięci
- dla edukacji
Historycy i archiwiści Instytutu Pamięci Narodowej opracowali 20 haseł, które ułatwiają wyszukiwanie informacji. Te hasła stanowią przekrój zbrodni i represji, jakie były popełniane na naszych przodkach w latach 1939-1945. Na dzień dzisiejszy, 31 października, baza danych zawiera 122 wpisy imienne.