W sytuacji zagrożenia zwierzęta stanowią grupę wymagającą szczególnej uwagi, ponieważ nie rozumieją komunikatów ostrzegawczych i nie wykonują poleceń. Reagują instynktownie: mogą uciekać, ukrywać się, wykazywać silne pobudzenie, a w niektórych przypadkach zachowywać się agresywnie na skutek stresu. Dotyczy to zarówno zwierząt domowych, jak i zwierząt gospodarskich. W przypadku gospodarstwa dodatkowym czynnikiem jest skala oraz bezpieczeństwo ludzi - duże zwierzę w stanie silnego pobudzenia może powodować ryzyko urazów i zdarzeń wypadkowych. Z tego względu plan postępowania na wypadek sytuacji kryzysowej powinien uwzględniać zwierzęta jako element bezpieczeństwa rodziny i mienia, a nie jako zagadnienie poboczne.
.png)
Identyfikacja zwierząt i opieka w pierwszych dniach
W sytuacji stresowej zwierzę może wykazywać nadpobudliwość, uciec lub ukryć się. Podstawową sprawą jest więc identyfikator: zawieszka z numerem telefonu przy obroży, zaleca się też trwałą formę oznakowania. Umożliwia to szybszą identyfikację właściciela w przypadku odnalezienia zwierzęcia.
Drugim elementem jest bezpieczny transport: smycz i szelki, transporter, a w uzasadnionych przypadkach również kaganiec. W warunkach kryzysowych nawet zwierzę dotychczas spokojne może zachowywać się nieprzewidywalnie, dlatego istotne jest ograniczenie ryzyka ucieczki oraz zagrożenia dla otoczenia.
W kolejnym kroku należy zapewnić zwierzętom zapas karmy i wody na kilka dni, miskę, a w uzasadnionych wypadkach — także leki i dokumentację weterynaryjną.
Zwierzęta gospodarskie: logistyka, zapasy i zabezpieczenie infrastruktury
W przypadku krów, koni oraz większych stad plan postępowania powinien mieć charakter organizacyjny i operacyjny. Podstawowe znaczenie mają: zapasy wody i paszy, sprawdzone ogrodzenia i zabezpieczenia oraz jednoznacznie określona procedura odpowiedzialności (kto wykonuje czynności i w jakiej kolejności).
Zwierzę o dużej masie w stanie silnego pobudzenia może uszkodzić ogrodzenia, wydostać się poza teren gospodarstwa, wejść na drogę publiczną lub spowodować uraz u człowieka. Z tego względu przygotowanie infrastruktury należy traktować jako element bezpieczeństwa, a nie wyłącznie jako kwestię organizacyjną.
W przypadku braku możliwości ewakuacji zwierząt
Nie zawsze istnieje możliwość przemieszczenia zwierząt, w szczególności zwierząt gospodarskich. W takich przypadkach konieczne jest przyjęcie wariantu zabezpieczenia na miejscu, obejmującego: zapewnienie dostępu do wody i paszy, ograniczenie ryzyka ucieczki, bieżącą kontrolę stanu zwierząt oraz działania zmniejszające poziom stresu. Wariant ten jest często bardziej wykonalny niż przemieszczanie zwierząt bez zapewnionego transportu i miejsca docelowego.
Miejsca schronienia
Kwestia miejsc schronienia powinna być analizowana realistycznie. Dla ludzi może to stanowić podstawowy element planu. W odniesieniu do zwierząt, szczególnie zwierząt gospodarskich, przemieszczenie do „bezpiecznego punktu” może być niemożliwe ze względu na logistykę i warunki terenowe. W wielu przypadkach kluczowe znaczenie ma zatem właściwe zabezpieczenie zwierząt na miejscu.
Zasady przekazywania informacji służbom
W sytuacjach nagłych, w których występuje zagrożenie dla ludzi (np. pożar, wypadek), należy powiadomić służby i przekazać informacje w sposób uporządkowany: lokalizacja, rodzaj zagrożenia, skala zdarzenia oraz informacja, czy są osoby poszkodowane. W kontekście zwierząt istotne jest przekazanie danych rzeczowo, tak aby umożliwić ocenę ryzyka dla ludzi i otoczenia.
Po więcej informacji wejdź na stronę https://www.gov.pl/web/poradnikbezpieczenstwa do rządowego Poradnika bezpieczeństwa.
