Alergia wziewna – co ją powoduje?
Alergią nazywa się nieprawidłową reakcję układu odpornościowego na alergeny. Związki te u osób zdrowych nie wywołują żadnych niepożądanych dolegliwości, z którymi musi zmagać się alergik. Za powstanie alergii wziewnej odpowiada szereg rozmaitych czynników alergicznych. Wśród częstszych wymieniamy:
- pyłki roślin wiatropylnych – w tym m.in.: tymotki wonnej, szczawiu, mniszka lekarskiego, babki lancetowatej, bylicy pospolitej, parietarii, komosy, pokrzywy zwyczajnej, ambrozji, brzozy brodawkowej, olszyny szarej, topoli, dębu, leszczyny, buku, grabu, jesionu, platana, sosny, traw, żyta;
- zarodniki grzybów pleśniowych – najczęściej alergizujące są grzyby z rodzaju Penicillium (np. Penicillium notatum), Alternaria (np. Alternaria alternata), Aspergillus (np. Aspergillus fumigatus), Cladosporium (np. Cladosporium herbarum). Najwięcej obserwuje się ich w glebie, żywności i roślinach, które ulegają rozkładowi, oraz w systemach klimatyzacyjnych;
- roztocza kurzu domowego – to mikroskopijne pajęczaki, gromadzące się w grubych tkaninach (np. w dywanach, zasłonach, kołdrach, poduszkach). Żywią się złuszczonym naskórkiem, resztkami organicznymi czy mikroorganizmami (np. grzybami pleśniowymi). Najczęściej alergizujące roztocza kurzu domowego to Dermatophagoides farinae i Dermatophagoides pteronyssinus;
- alergeny zwierząt domowych oraz hodowlanych – reakcję alergiczną wywołują m.in.: sierść, wełna, naskórek, ślina. Najczęściej obserwuje się alergię na psa i kota (występuje u 4–10% populacji), rzadziej na królika, świnkę morską czy chomika.
Jakie są objawy alergii wziewnej?
Na obraz kliniczny alergii wziewnej składa się szereg dolegliwości. Najczęściej obserwuje się:
- nadprodukcję śluzu, którego zadaniem jest usunięcie czynnika alergicznego z nosa. W efekcie pojawia się wodnisty katar alergiczny. Kichanie pełni funkcję oczyszczającą;
- suchy, męczący kaszel;
- drapanie w gardle;
- zapalenie spojówek (łzawienie i opuchnięcie oczu, przekrwienie, pieczenie, swędzenie spojówek);
- obrzęk błon śluzowych, który blokuje ujścia zatok przynosowych i przewodów nosowo-łzowych, prowadzi do zapalenia zatok.
Dodatkowo u osób z alergią wziewną rozwinąć się mogą swędzące zmiany skórne – wysypka, zaczerwienienie i uogólniony świąd. Nierzadko pojawiają się bóle głowy i ogólne zmęczenie. A w przypadku osób zmagających się z tzw. alergią krzyżową mogą występować dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Mianem alergii krzyżowej określa się wystąpienie objawów alergicznych w wyniku kontaktu z czynnikiem alergicznym, który ma zbliżoną budowę do alergenu pierwotnie uczulającego.
Z uwagi na czas oddziaływania na organizm czynnika alergicznego wyróżnia się alergię sezonową – objawy alergii utrzymują się przez określony czas (np. alergia na pyłki roślinne w typowym dla nich sezonie pylenia) – oraz całoroczną – objawy alergii występują przez cały rok (np. alergia na roztocza kurzu domowego).