Wojewoda Józef Bryk przypomniał, że nowa ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej stawia przed administracją i obywatelami nowe wyzwania.
– „W ramach budowania odporności społecznej prezentujemy dzisiaj poradnik bezpieczeństwa opracowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministerstwo Obrony Narodowej. Ten poradnik odpowiada na najważniejsze pytania: jak postępować w chwilach zagrożenia, jak reagować na sygnały alarmowe, które nie dla wszystkich są oczywiste. Ostatnie wydarzenia związane z pojawieniem się dronów w naszym województwie i w kraju pokazały, że społeczeństwo potrzebuje jasnych i prostych wskazówek” – mówił wojewoda.
Podkreślił również, że kluczowe jest przygotowanie indywidualne i odpowiedzialność za bezpieczeństwo bliskich:
– „Poradnik zawiera nie tylko informacje o sygnałach i ich znaczeniu, ale także praktyczne zasady – swoisty dekalog bezpieczeństwa. To dziesięć prostych reguł, które warto przeczytać, przećwiczyć i zachować w pamięci. Od nas wszystkich zależy, czy w momencie kryzysu będziemy umieli właściwie zareagować. Hasło przewodnie brzmi: »Wspólnie dbamy o bezpieczeństwo« i ono najlepiej oddaje sens naszych działań”.
Starszy brygadier Marcin Machowski zwrócił uwagę na modernizację systemu ostrzegania, który nabiera nowego znaczenia.
– „Ustawa o ochronie ludności nakłada na Państwową Straż Pożarną nowe obowiązki, które uzupełniają nasze dotychczasowe działania. Oprócz akcji ratowniczo-gaśniczych i reagowania na różne kryzysy, teraz jesteśmy odpowiedzialni także za ostrzeganie i alarmowanie ludności. W województwie świętokrzyskim zakończyliśmy pierwszy etap modernizacji syren alarmowych. Dzięki środkom z budżetu MSWiA aż 114 jednostek OSP otrzymało nowoczesne, cyfrowe syreny. Te urządzenia pozwalają nie tylko nadawać sygnały ostrzegawcze, takie jak dziś usłyszeliśmy, ale również emitować komunikaty głosowe. To ogromny krok naprzód, bo mieszkańcy będą mogli usłyszeć nie tylko, że istnieje zagrożenie, ale także dowiedzieć się, jakie ono jest i jak należy się zachować” – tłumaczył Machowski.
Dodał, że nowy system zwiększa elastyczność i skuteczność działań, a sygnały będą mogły być emitowane zarówno przez strażaków, jak i inne instytucje odpowiedzialne za bezpieczeństwo.
Komendant wojewódzki Policji, insp. Zbigniew Nowak, przypomniał, że skuteczność systemu ostrzegania zależy również od zachowania mieszkańców.
– „Działania Policji koncentrują się na zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego we współpracy z innymi służbami – Państwową Strażą Pożarną czy Wojskami Obrony Terytorialnej. Nasz apel do mieszkańców jest prosty: wsłuchujcie się w komunikaty, realizujcie polecenia służb i stosujcie się do przekazów. Każde nieodpowiedzialne zachowanie utrudnia działania ratunkowe i zwiększa ryzyko dla innych. W ostatnich dniach, przy incydentach związanych z dronami, prosiliśmy mieszkańców, by nie zbliżali się do miejsc zdarzeń i pozostawili je do zabezpieczenia służbom. To niezwykle ważne. Naszym zadaniem jest także udrażnianie dróg, zabezpieczanie terenu i zapewnianie szybkiej komunikacji. Zawsze jesteśmy do dyspozycji społeczeństwa” – podkreślił Nowak.
Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, Robert Sabat, szczegółowo przedstawił zasady działania systemu ostrzegania.
– „Społeczeństwo musi zapamiętać tak naprawdę tylko dwa sygnały. Trzyminutowy modulowany dźwięk to ogłoszenie alarmu. Trzyminutowy dźwięk ciągły to jego odwołanie. Po usłyszeniu takiego sygnału najważniejsze jest, by sięgnąć po dalsze informacje – włączyć radio, telewizję, sprawdzić alert RCB czy aplikację Regionalnego Systemu Ostrzegania. To właśnie tam pojawią się szczegółowe wskazania, czego dotyczy zagrożenie i jakie kroki należy podjąć” – mówił Sabat.
Podkreślił także znaczenie nowoczesnych narzędzi:
– „System ostrzegania to nie tylko syreny. To także alerty SMS-owe RCB, które mieszkańcy otrzymują w sytuacjach zagrożeń pogodowych, powodzi, wichur czy opadów. To aplikacja RSO, dzięki której codziennie można otrzymywać komunikaty, choćby o utrudnieniach drogowych. To również media – niezwykle ważne źródło informacji, które pozwalają na szybkie dotarcie do szerokiego grona odbiorców. I wreszcie bezpośrednie komunikaty przekazywane przez straż czy policję za pomocą megafonów zamontowanych na pojazdach. W ten sposób możemy dotrzeć do każdej miejscowości”.
Sabat zaznaczył, że w województwie działa około 900 syren, które obejmują zasięgiem ponad 90% powierzchni zamieszkałej.
Co robić, gdy usłyszymy alarm?
W drugiej części konferencji pojawiły się pytania dziennikarzy o konkretne działania, jakie powinni podejmować mieszkańcy po usłyszeniu sygnału alarmowego. Przedstawiciele służb zgodnie podkreślali, że najważniejsze są spokój, rozsądek i szybkie dotarcie do informacji.
– „Po pierwsze, nie wpadajmy w panikę. Zadbajmy o bezpieczeństwo najbliższych, zabezpieczmy dom, zamknijmy okna, a jeśli to konieczne – przygotujmy się do ewakuacji. W przypadku skażeń chemicznych czy biologicznych zalecane jest pozostanie w domu. W przypadku działań militarnych kluczowa jest ewakuacja do bezpiecznego schronienia” – mówił wojewoda.
Dodał także, że trwają kontrole budynków, które mogą pełnić funkcję schronów, a wkrótce pojawią się przepisy regulujące warunki techniczne nowych obiektów ochronnych.
